BUGUSTO İLE VİSKİ 101

Çok değerli BuGusto takipçileri,

Bu yazının sonuna geldiğinizde daha ukala bir insan olma olasılığınız yüksek; çünkü Türkiye’nin ilk viski bloğu meleklerinpayi.com’un kurucusu Dr. Burkay Adalığ, BuGusto Degüstasyon üyelerine özel düzenlediği viski tadımıyla, bizleri az sonra sizinle paylaşacağımız güzel bilgilerle donattı. Viski kültürüne giriş seviyesinde olan etkinlikte hem viskinin üretim sürecini dinledik, hem de Burkay Adalığ’ın bizler için seçtiği altı viskiyi tattık. O zaman yazımıza İskoçların “Şerefe!” sözüyle başlayalım:

Slainthe Mhath! (Okunuşu hiç de tahmin ettiğiniz gibi değil: buyrun)

VİSKİ NASIL YAPILIR?

Tadım notlarına geçmeden önce viskinin yapım aşamalarından kısaca bahsedelim:

Maltlama: Arpaların ıslatılarak çimlendirilmesi ve çimlendirilen bu arpaların kurutulması.

Lapalama: Maltlanmış arpaların malt değirmenlerinde çekilmesi ve sıcak suyla karıştırılarak lapa haline getirilmesi.

Mayalama (Fermentasyon): Lapanın içine maya atılması ve böylece arpanın içinde bulunan şekerin maya ile kimyasal tepkimeye girerek alkole dönüşmesi.

Buraya kadar yapılan işlem tanıdık gelmiş olmalı. Evet, şu an elde ettiğimiz şey aslında bira! Bira yapmayı evde bile deneyebilirsiniz. Ancak bundan sonraki adımları evde denemeyin; çünkü Türkiye’deki kanunlara göre evde damıtılmış içki üretmek illegal.

Damıtım (Distilasyon): Oluşan karışım imbik denilen bakır kazanlara alınır ve alkolün sudan daha hızlı buharlaşması gerçeğine dayanan bir yöntemle alkol sudan ayrılır. Bu işlem birkaç kez tekrarlanarak viskinin tadıyla ve alkol yoğunluğunu değiştirmek mümkündür.

Dinlendirme (Olgunlaştırma): İmbikten elde edilen alkol meşe fıçılara doldurulur ve dinlenmeye bırakılır. İskoçya kanunlarına göre oluşan sıvıya “viski” diyebilmek için en az 3 yıl olgunlaşması gerekir. Viskiye sarı rengini veren de bu dinlendirme işlemidir.

VİSKİYE DAİR BİLMENİZ GEREKEN BİRKAÇ ŞEY

-        Viski, şarap gibi yıllanmaz. O yüzden eğer biri size evinde yıllarca beklemiş olan bir viskiyle hava atmaya kalkarsa, ona bozuk viski içmeyi tercih etmediğinizi söyleyebilirsiniz.

-        İskoçya’da kanun gereği alkol seviyesi %40’ın altında olan viskilere viski denmiyor, ve çok sevdiğimiz Jack Daniels Tennessee Honey’in alkol oranı %35. Üzgünüz, Jack Honey viski değil, bal likörü.

-        Viskinin rengine bakarak yorum yapmaya çalışmayın; çünkü çoğu firma viskinin rengini koyu göstermek için şişeye karamel damlatıyor.

-        Viskiye su damlatmak yanlış bir uygulama değil. Tatlı tonları ortaya çıkarıyor. Buz koymaksa koku moleküllerini kapadığı için pek tercih edilmiyor.

-        Viskiyi açtıktan sonra iyi muhafaza edebilmek için ağzını streçle kapatın; böylece hava almasını engellemiş olursunuz.

-        Viskiyi evde saklarken şarap gibi yan yatırmayın! Mantarı dağılır ve tadı bozulur.

VİSKİ 101 SÖZLÜĞÜ

Meleklerin Payı: Viski, dinlenme sürecinde içerideki alkolün %2-3’lük bölümünü buharlaştığı için kaybediyor. Bu kısma “Meleklerin Payı” (Angels’ Share) deniyor.

Tek Malt (Single Malt) Viski: Tek damıtım evinden çıkan maltlarla yapılan viski.

Solera yöntemi: Farklı fıçılardan alınan rekoltelerin birleşmesiyle viski elde edilmesine Solera yöntemi deniyor. Bir anlamda viskiden kupaj elde etmek de diyebiliriz.

Terminolojiye birazcık hâkim olduysak artık tadım notlarımıza geçebiliriz… Unutmayın, tadım süreci sübjektif bir süreçtir ve yapılan yorumların tümü bireyseldir.

GLENFIDDICH 12

(%40 ABV. Kategori: Speyside Tek Malt İskoç Viskisi, 12 yıllık)

Glenfiddich 12, Speyside Nehri’nin bulunduğu bölgedeki viskilerin tüm özelliklerini barındıran bir klasik. Ayrıca dünyada en çok ödülü alan tek malt viskisi.

Koku: Elma, bal, kuru meyveler, çiçeksi

Tat: Kekremsi ve kuru. Baharat, narenciye. Odunsu ve iğneleyici bir tonu var. Boğazı yakıyor.

GLENFIDDICH 15 SOLERA

(%40 ABV. Kategori: Speyside Tek Malt İskoç Viskisi, 15 yıllık)

Glenfiddich’in Solera yöntemiyle üretilmiş 15 yıllık ekspresyonu.

Koku: Kokular Glenfiddich 12’ye göre daha yoğun. Orman meyveleri hakim.

Tat: Lokum, yanık şeker, sütlü tatlı, tarçınlı kek

MONKEY SHOULDER

(%40 ABV. Kategori: Blended Malt İskoç Viskisi)

Monkey Shoulder hafif karakteriyle kokteyller için ideal; bu yüzden mixolog’lar da tercihini bu viskiden yana kullanıyor. Monkey Shoulder’ın bir başka öne çıkan özelliği ise Glenfiddich, Balvenie ve Kininvie olmak üzere üç farklı malttan harmanlanmış olması.

Koku: Reçel, çürümekte olan muz, çimen, karanfil

Tat: Kremamsı, yağsı gövde

CUTTY SARK 12

(%40 ABV. Kategori: İskoç Malt Harmanı)

Adını dünyanın en ünlü gemilerinin birinden alan bir İskoç harmanlanmış viskisi. Hafif karakteri ve narenciye notalarıyla yaz mevsimine uygun bir viski. Cutty Sark gibi “Blended Scotch” etiketli viskilerin özelliği, içinde arpa dışında başka tahılların da olması. Ancak bu tahılların oranını bilmiyoruz.

Koku: Narenciye, ıhlamur, pamuk şeker, sentetik

Tat: Çikolata, fındık-fıstık, keskin ve köşeli

TULLAMORE DEW

(%40 ABV. Kategori: İrlanda Harman Viskisi)

Tullamore Dew, İrlanda viskilerinin klasik örneklerinden biri. İskoç viskilerinden en önemli farkı iki değil, üç kez damıtılmış olması.

Koku: Tentürdiyot, sentetik

Tat: Baharat, vanilya, fındık, kuru meyve

JIM BEAM

(%40 ABV. Kategori: Amerika Viskisi, Burbon, 4 yaşında)

Amerikan viskisi burbonların en önemli özelliği, arpa yerine mısır kullanımının öne çıkmasıdır. Aslında tüm Amerikan viskilerinin burbon olmadığını da söyleyelim. Kömür yöntemiyle yapılan Tennessee de bir Amerikan viskisidir. Burbonlarda İskoç viskilerinde olduğu gibi bir yaş kuralı yok; ancak 4 yıl ve üzerindeki burbonlara “Straight Bourbon” deniyor. Jim Beam, su ya da buz kattığınızda bulanıklaşmadığı için buzu iyi kaldıran burbonlardan biri.

Koku: Vanilya, incir, armut, mısır şurubu

Tat: Baharat

Viski kültürüne giriş yapma amacıyla girdiğimiz etkinlik, Burkay Adalığ’ın hoş sohbeti ve sorularımıza sabırla verdiği detaylı yanıtlar sayesinde 101 seviyesinin kesinlikle üstüne çıktı. Vaktini ve deneyimlerini bizimle paylaşan Adalığ’a BuGusto olarak tekrar çok teşekkür ediyoruz.